{ "title": "Katı Sıvı Gaz", "image": "https://www.gaz.gen.tr/images/kati-sivi-gaz.jpg", "date": "20.01.2024 06:36:02", "author": "ümit kadak", "article": [ { "article": "Katı Sıvı Gaz; bu üç madde bölünebilen, ağırlığı olan ve duyularla algılanabilen, nesnelerdir. Madde ise katı sıvı gaz olmak üzere üç halde bulunmaktadır. Gaz halindeki maddeler gözle görülmezler, katı ve sıvı maddeler gözle görülebilir. Bunlara örnek çevremizde bulunan taş, toprak, ağaç, tahta, su, hava, buhar, parfüm gösterilebilir.

Maddeler, Katı; Katı maddelerde parçacıklar (Atomlar, iyonlar ya da moleküller) sıkı sıkı bir arada tutulmuştur. Bu parçacıklar arasındaki bağlanma çok güçlüdür. Bu nedenle atomlar, iyonlar ya da molekül parçaları serbestçe hareket etmezler fakat titreşim oluşturabilirler. Bu yüzden katı maddeler sabittir, belli bir hacmi ve şekli vardır. Katı maddelerin şekli sadece bir kuvvet tarafından değiştirilebilir.

Örnek ya kırılarak ya da kesilerek şekli değiştirilebilir. Şöyle ki, kristal haldeki katı madde parçacıkları düzenli bir sırada toplanmışlardır. Birden çok ve farklı kristal yapılarda bulunabilirler ve aynı madde birden fazla yapıya ya da katı fazda olabilmektedir.

Örnek, demirin kütle merkezi 912 C'den az sıcaklıkta küp bir yapıya sahiptir. 915 ve 1395 C sıcaklık arasında ise yüzey merkezli küp yapıya sahiptir. Buzun çeşitli sıcaklıklarda ve basınçlarda var olan on beş kristal yapısı bilinmekte. Cam ve benzeri kristal olmayan yani uzun süreli diziler hariç kendine özgü billurlaşmış bir şekli olmayan katılar ısısal denge durumunda değillerdir. Bu yüzden bunlar maddenin türünde örnek olarak görülmeyen hali olarak aşağıda belirtilmiştir. Katılar eritilerek sıvılara, sıvılarda dondurularak katı maddeye dönüştürülebilir. Bunun yanında, katılar direk olarak maddenin uygun basınç ve sıcaklık şartlarında sıvılaşmadan doğrudan buhar durumuna yani gaz haline dönüşebilirler.

Sıvı; Her sıvı neredeyse sıkıştırılamayacak kadar akışkanlıktadır yani bulunduğu cismin şeklini alır. Fakat basınçtan bağımsız olarak, sabit bir hacimde kalabilmektedir. Eğer basınç ve sıcaklık sabitse, belli bir hacimdedir. Bir sıvı erime noktasının üstünde ısıtılırsa, yani verilen basınç maddenin üçlü noktasından daha yüksek olursa, bu sıvı buharlaşmaya başlar. Moleküller, atomlar ya da iyonlar arası kuvvetlerde bu önemlidir. Fakat moleküllerin birbirleriyle ilişki kurması için yeterli enerjiye sahiptir ve yapıları hareket halindedir. Bu da verilen sıvının tanımlanamaması anlamına gelir ama bulundukları kap ile tanımlanırlar. Hacimleri genellikle katılardan daha büyük olmaktadır. En çok bilinen örneği ise su, H2O'dur. En yüksek sıcaklıkta verilen bir sıvı kritik sıcaklıkta var olabilir. Bir gaz sıkıştırılabilir. Gazlar bulundukları kabın şeklini almak zorunda değillerdir. Hatta bulundukları kabı genişletebilirler.

Gaz; Bir gazda moleküller yeteri miktarda kinetik enerjiye sahiptirler. Bu yüzden moleküller arası uygulanan kuvvet çok azdır ya da ideal gazlarda sıfır olabilmektedir ve moleküller arası uzaklık, moleküler boyutundan çok daha büyüktür. Bir gaza hacim ve şekil tanımlaması yapılamaz. Ama bulundukları kabın şeklindedir. Bir sıvı sabit basınçta ve kaynama noktasında ısıtma yardımı ya da sabit bir sıcaklıkta basıncı azaltılarak bir gaza dönüştürülmüş olabilir. Bir gazın kritik derecedeki sıcaklık değeri altında bulunan sıcaklıklarda soğutma olmadan tek başına sıkıştırılması ile bu gaz sıvı hale getirilebilir. Bu işleme vapor adı da verilmektedir. Katının ya da sıvının gaz basıncının buhar basıncına denk olduğu durumlarda, bir katı sıvı gaz ile gaz denge içinde olabilir.
" } ] }